heden berichten heden Berichten

Wednesday, January 25, 2012

Hearst Castle

Door Wouter van Riessen


In de tweede week van januari bezoeken we Hearst Castle, drie uur rijden ten noorden van LA. Hearst kende ik eigenlijk alleen van de film Citizen Kane van Orson Welles uit 1941. Van het Castle had ik gehoord dat het groot was en in een ratjetoe aan stijlen gebouwd. Het blijkt gigantisch en krankzinnig te zijn. William Randolph Hearst, de grootste mediamagnaat van het interbellum, bouwde wat hij wilde en kocht wat hem aanstond. Prachtige vazen, wandkleden, meubels en sculpturen kregen een plek in een kasteel met Spaanse torens, baden in klassieke stijl, Moors tegelwerk en een Gotische entreepoort. Dat ging niet altijd even subtiel. In een Romeins mozaïek wordt de buik van een vis ruw opengereten door een drempel. En alles staat door elkaar als een geschud spel kaarten.

 Je kunt het Castle alleen bezoeken met een tour. Wij kozen voor de first visitor optie, de Grand Rooms Tour. Met een bus wordt de groep van zo’n vijftig personen vanaf het ontvangstcentrum naar het kasteel gereden. Dat is een flinke rit, meanderend de heuvels op. Aangekomen kijk je vanaf het brede bordes diep het landschap in. In de jaren dertig liepen hier olifanten, giraffes en antilopen. Zebra’s zijn er nog steeds op het landgoed, al heb ik ze niet gezien. Het complex is ontworpen door architecte Julia Morgan, maar Hearst was begaan met ieder detail.

De tour is een grote lofzang op Hearst en zijn in steen opgetrokken fantasie. Dat gaat in een rap tempo. Een enorme Vlaamse tapisserie wordt door de gids behandeld als from Flanders or Belgium, two hundred to five hundred years old. Over de overwegingen bij het aanleggen van de kunstcollectie en de betekenis van Hearst voor de Amerikaanse geschiedenis komen we weinig te weten. Niets over zijn rol als uitvinder van de schandaalpers en zijn politieke aspiraties. En al helemaal geen woord over de wel overwogen leugens in zijn kranten en de oorlogshitserei tegen Mexico waar ik over las op Wikipedia. Wel veel nieuws over de etentjes en feestjes op het Castle (gasten werden geacht de hele dag actief te zijn en te bewegen, niet te veel te drinken en om 9 uur aan het ontbijt te verschijnen). De laatste zaal van de rondleiding is het originele filmtheater. Hier worden we uitgeleid met een paar nieuwsfragmenten uit de jaren 30 waarin we Hearst het publiek zien oproepen Amerikaanse waar te kopen.

De wereldberoemde film Citizen Kane wordt nergens genoemd. Als Daphne er naar vraagt krijgt ze als antwoord dat Orson Welles nooit op het Castle geweest is en dat Hearst helemaal niet zo een sombere man was, maar dat de film als fictie best heel aardig was, voor zijn tijd dan. Hearst was woedend over Citizen Kane en heeft alles gedaan om hem uit de roulatie te houden. Pas in maart dit jaar, ruim zeventig jaar na verschijning, zal de film voor het eerst in Hearst Castle te zien zijn.

Onze tour is na veertig minuten voorbij. We kunnen in het Imax-theater nog een documentaire bekijken. We verheugen ons op een historische uiteenzetting over het leven van Hearst, zijn invloed en betekenis. We werden verrast met het kostuumdrama Building the Dream. De film verbeeldt de grand tour die William Randolph als jongen met zijn moeder maakte. Het is op deze reis dat de droom van een kasteel geboren zou zijn. Hollywood pakt uit met vogelvluchtopnames en scènes in Stonehenge en Venetië. Later is te zien hoe Hearst zijn beroemde vrienden, gespeeld door lookalikes van Jean Harlow en Clark Gable, de mogelijkheid geeft van zijn paradijs te genieten. De film eindigt met beelden van het Castle bij zonsondergang en de volgende woorden:
He (Hearst) has lived a very important lesson of life: that dreams are meant to be shared, because it is through sharing that those dreams live on. He learned this lesson through the great builders and dreamers and creators throughout history, his parents and Julia Morgan (de architecte) included. So when I look up at that enchanted castle on the hill, that is the part of William Randolph Hearst I think about. The part that doesn’t look back on what might have been, but looks forward to what might be as long as there are men and woman brave enough to follow their hearts.

Thuis heb ik het nog even nagezocht. Het museum is sinds 1957 eigendom van de staat Californië. Wat in het overdrachtscontract staat, daarover kunnen we alleen maar gissen.